Osmazomoak XX. mendean zehar gertatu zen kimika organikoaren garapen harrigarria pentsatzera darama, elikadura adierazpenen berrikuntza sakona pentsatzera, bai eta elikadura industria berrien eta gastronomiako diskurtsoaren sorrera pentsatzera; garai horrek ekarri zuen eta, ospea eman ondoren, zapuztu gero. Hori guztia aski litzateke haren izena denboran atzera joateko gure zopetako bati emateko, nahiz eta biribiltasun greziar batek ez liokeen xarma gehiago emanen.

«Osmazomo» terminoa Louis-Jacques Thénard kimikariak sortu zuen, 1806. urtean, hezur saldaren eta haragi saldaren arteko erkaketa baten emaitza azaldu nahi izan zuenean. Haragiaren «substantzia berezi» bat isolatzea lortu zuela uste zuen, «ordurarte ezezagun zen» substantzia bat. Normal den bezala, izen bat eman zion, substantzia horrek zituela uste zituen ezaugarriak kontuan hartuz: saldaren zapore eta usainaren eragilea omen zen. Laster agertu zen substantzia hori bera gai konplexua zela, hau da, ez zela existitzen.

Osmazomoa asmatzeak argi erakusten digu zein garrantzi handia eman zioten, XIX. mendearen lehen erdiko kimikari ospetsuek haragiaren osaketari. Haien artean, Justus von Liebig kimikariak haragi aterakin bat asmatu zuen, bere ustez, garai hartan saltzen ziren salda kubotxoekin egiten ziren zopak baino kalitate askoz hobea zuten zopak egiten zituena.

Louis-Jacques Thénard-ek aipatu zuen lehen aldiz osmazomoa; garai hartan, diskurtso gastronomikoa modako solasgaia bihurtzen hasia zen. Jakintsuen eliteak ez zuen ongi jatearen arauak emateko arte hori bazter utzi, noski. Irakurleak eskaini zizkion, baina baita eragileak ere, garaiko aurkikuntzen arabera. 1809an, Charles-Louis Cadet de Gassicourt botikariak osmazomoaren aiputxo bat egin zuen bere Cours gastronomique izeneko gastronomia gidan. Beste zenbait egile, zientzia inguruetatik kanpo, luze eta zabal mintzatu ziren osmazomoari buruz, horren gainean irakurria zutenari, beren ahozuri esperientzietatik atera zituzten oharrak erantsiz. Halaxe egin zuen Jean Anthelme Brillat-Savarin-ek; haren Physiologie du goût liburuak erakutsi baitzuen osmazomoak egiten zuela salda ona edo gorrastatzen zituela errekiak, eta ideia horrek hala iraun zuen liburu hori serioski hartzeko akatsa egiten zuten irakurleak izan ziren bitarte guztian. XIX. mendearen hondarrean, halere, ongi ikasiak ziren gastronomoek eta sukaldariek ez zuten jadanik sinesten substantzia hori existitzen zenik. Izen polit bat besterik ez zen geratzen, eta Joris-Karl Huysmans idazleak metaforikoki baliatu zuen izen hura A Rebours eleberrian.

2016; Argien Mendeko Europa elikatzen zuten sukaldarien oinarri zen dietetika jakintza ez da jadanik baliagarria eta osmazomo nozioa ez da kimika organikoaren aitzindariei buruzko obretan besterik ageri. Adierazpide berezia sukaldaritza molekularrean serioski bilatzen duten sukaldariek produktuen berezko ezaugarriak sublimatzeko duen gaitasuna aipatu ohi dute. «Dena aldatzen da»… baina lilurak dirau.